Một trong những thuật ngữ trong đầu từ chứng khoán bạn cần phải lưu ý, đó chính là IPO. Trong bài viết này, bạn hãy cùng Tuổi trẻ và Sắc đẹp tìm hiểu IPO là gì. Tại sao nhiều người lại quan tâm đến IPO đến vậy?
1. IPO là gì?
IPO là viết tắt của cụm từ Initial Public Offering, mang nghĩa gốc chỉ việc “Phát hành lần đầu ra công chúng”. Thuật ngữ IPO được sử dụng để chỉ hoạt động phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán lần đầu tiên của một công ty. Việc làm này có mục đích huy động vốn rộng rãi từ những nhà đầu tư.
 |
| IPO chỉ hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra thị trường |
Khi này, các doanh nghiệp sẽ chào bán một lượng cổ phiếu đủ lớn để kêu gọi những nhà đầu tư góp vốn vào quá trình hoạt động kinh doanh của mình trong tương lai. Sau IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu) công ty cổ phần sẽ lên sàn chứng khoán một cách chính thức và trở thành một công ty đại chúng (công ty cổ phần đại chúng).
2. Mục đích và ý nghĩa trong IPO
IPO quan trọng không chỉ với công ty mà còn với cả những nhà đầu tư. Có thể hiểu một cách đơn giản, hoạt động này giúp cho cả hai bên đều có lợi. Chúng ta hãy cùng xem mục đích cụ thể và ý nghĩa của IPO là gì nhé.
2.1. Mục đích
 |
| Mục đích quan trọng nhất khi phát hành cổ phiếu IPO là giúp doanh nghiệp phát triển quy mô kinh doanh |
Tất cả doanh nghiệp đều có nhu cầu tăng nguồn vốn của mình. Đặc biệt là trong ở thời điểm khởi nghiệp, đây được coi là một trong những công việc được ưu tiên hàng đầu. Nhờ vào nguồn vốn từ những nhà đầu tư, doanh nghiệp, công ty có thể mở rộng quy mô hoạt động sản xuất của mình. Giúp nguồn thu trở nên đa dạng và rút ngắn thời gian hồi vốn.
Đối với những nhà đầu tư, cổ phiếu IPO là một trong những cách tốt nhất, gia tăng lợi nhuận. Bên cạnh đó, hình thức này cũng có thể giúp nhân viên của công ty có cơ hội sở hữu lượng cổ phần nhất định. Tạo ra sự gắn kết hơn giữa doanh nghiệp và nhân sự. Dưới đây là tóm gọn những mục đích của IPO:
Cổ phiếu IPO giúp các doanh nghiệp khẳng định vị thế và nguồn lực của mình trên sàn chứng khoán, nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu
Thực hiện kế hoạch IPO giúp quá trình huy động vốn nhanh và hiệu quả hơn, doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô và phạm vi kinh doanh
Khi kế hoạch IPO thành công sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực hơn so với phát hành trái phiếu doanh nghiệp
Đẩy mạnh việc cổ phần hóa là một trong những cách thu hút nguồn nhân lực tiềm năng, trách nhiệm và nhiệt huyết, đội ngũ nhân viên sẽ trung thành, tận tâm
IPO thành công sẽ được xem là bước đệm để thực hiện kế hoạch sáp nhập và mua lại những doanh nghiệp vừa và nhỏ tiềm năng
2.2. Ý nghĩa
 |
| IPO có ý nghĩa quan trọng đối với cả doanh nghiệp và nhà đầu tư |
Nếu bạn đã hiểu được khái niệm cũng như mục đích IPO là gì, thì chắc hẳn bạn cũng sẽ thắc mắc ý nghĩa của hình thức này. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các startup đang cần một nguồn vốn đầu tư dài hạn. Cụ thể các ý nghĩa của IPO như sau:
IPO là thử thách đầu tiên và cũng quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp, chứng tỏ khả năng cạnh tranh cũng như vị thế của mình
Giải quyết hiệu quả các vấn đề về vốn của doanh nghiệp, sàn chứng khoán là một sân chơi lớn và huy động vốn trên đó là cách hiệu quả nhất
3. Ưu và nhược điểm của IPO
Bên cạnh ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp, IPO cũng sẽ có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của IPO là gì sẽ giúp cho doanh nghiệp huy động vốn thành công và những nhà đầu tư sẽ thu lại được lợi nhuận tốt.
3.1. Ưu điểm
 |
| IPO có rất nhiều ưu điểm giúp ích cho doanh nghiệp và nhà đầu từ |
Như các bạn đã biết, IPO có mục tiêu chính là huy động vốn đầu tư cho doanh nghiệp từ những nguồn bên ngoài. Cụ thể, việc phát hành công khai lần đầu cổ phiếu IPO mang lại những lợi thế như sau:
Huy động vốn cho công ty một cách dễ dàng và nhanh chóng từ những nhà đầu tư trên sàn chứng khoán
Tạo hình ảnh đẹp và cho công ty, đánh bóng thương hiệu, từ đó hình thành bước đệm cho những lần phát hành cổ phiếu sau
Cổ phiếu IPO tạo điều kiện cho những giao dịch sáp nhập và mua lại (M&A) trở nên tiện lợi và đơn giản hơn
Cổ phiếu IPO khi lên sàn công khai sẽ góp phần tăng độ chính xác và chất lượng của những con số trong bản báo cáo tài chính
Các công ty cổ phần đại chúng có thể giữ lại và thu hút thêm được những nhân viên giỏi, trung thành và tận tụy
Các công ty cổ phần đại chúng sẽ có cơ hội tiếp cận những chiến lược phát triển, xây dựng hệ thống quản lý một cách chuyên nghiệp
3.2. Nhược điểm
 |
| IPO có rất nhiều ưu điểm giúp ích cho doanh nghiệp và nhà đầu từ |
Bên cạnh những ưu điểm kể trên thì IPO vẫn còn một vài nhược điểm nhất định. Hiểu được những điểm này sẽ giúp các doanh nghiệp tránh được các rủi ro không đáng có và chuẩn bị mọi thứ một cách tốt nhất. Cụ thể, những nhược điểm của IPO có thể kể đến như:
IPO làm phân tán quyền sở hữu tài sản, các cổ đông sáng lập có thể bị mất quyền kiểm soát doanh nghiệp
Quyền sở hữu doanh nghiệp luôn bị biến động do chịu ảnh hưởng từ những giao dịch cổ phiếu hằng ngày trên thị trường chứng khoán
Để kế hoạch IPO thành công, doanh nghiệp sẽ phải chi ra một khoản tương đối lớn, tốn kém và mất thời gian
Việc công bố thông tin một cách bắt buộc trên các báo cáo tài chính, thuế hàng năm có thể khiến công ty gặp bất lợi vì đối thủ cạnh tranh sẽ nắm được các con số đó
Doanh nghiệp sẽ tốn thêm nhân lực chuyên môn cần thiết và thời gian để quản lý cũng như giám sát những số liệu trong báo cáo
Hàng năm, các công ty sẽ phải tốn một số khoản chi phí cho việc kiểm toán, hoàn thành các tài liệu để nộp cho cơ quan quản lý nhà nước
4. Những cách thức chào bán IPO
 |
| Có nhiều cách chào bán IPO khác nhau nhưng phải tuân theo luật chứng khoán |
Sau khi tìm hiểu IPO là gì và những ưu, nhược điểm của IPO thì chắc hẳn bạn một số bạn sẽ đang thắc mắc cổ phiếu IPO được chào bán theo hình thức nào. Dựa theo luật chứng khoán được ban hành, việc chào bán cổ phiếu IPO sẽ được thực hiện theo những hình thức sau:
Thông qua những phương tiện thông tin đại chúng công khai, ví dụ như: báo, internet, truyền hình,..
Đấu giá giảm dần (đấu giá kiểu Hà Lan), cổ phiếu IPO được chào với giá cao hơn giá trị thực và giảm dần qua phiên đấu giá ngược
Có cam kết bảo lãnh
Mua gom, mua buôn và chào bán lẻ
Phát hành ngay trên website chính thức của công ty
Để đảm bảo tính khách quan trong quá trình IPO, thủ tục pháp lý để các nhà đầu tư tham gia sẽ khá phức tạp với những chế tài chặt chẽ. Bởi vậy trước mỗi lần IPO, các công ty thường cần công ty khác hỗ trợ. Ví dụ như tại Mỹ, những công ty luật, chứng khoán hoặc kiểm toán sẽ đứng ra để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện IPO.
5. Các rủi ro khi triển khai IPO
 |
| Vẫn còn những rủi ro nhất định trong quá trình triển khai IPO |
Bên cạnh những khái niệm IPO cũng như các hình thức phát hành kể trên, thì trong giai đoạn đoạn lần đầu phát hành này vẫn sẽ có những rủi ro nhất định. Cả doanh nghiệp và nhà đầu tư cần lưu ý 5 rủi ro dưới đây:
Việc minh bạch thông tin một cách tối đa sẽ khiến cho doanh nghiệp rơi vào tình thế khó xử đối với công chúng, đặc biệt là đối thủ cạnh tranh
Áp lực duy trì tăng trưởng của doanh nghiệp sẽ bị đẩy lên cao từ những nhà đầu tư trên sàn chứng khoán và các cổ đông
Phát sinh nhiều chi phí, ví dụ như: phí phát hành, kế toán, tư vấn, phí trung gian, ngân hàng đầu tư…
Quyền kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp dần bị mất đi do phải thông qua biểu quyết từ nhiều cổ đông khác sau khi IPO
Hội đồng quản trị cùng với các cổ đông lớn phải chịu nhiều trách nhiệm trước pháp luật về những quy định và báo cáo công khai với công chúng
6. Làm sao để mua được cổ phiếu IPO tốt nhất
Có thể nói IPO là một cơ hội tuyệt vời cho cả doanh nghiệp lẫn những nhà đầu tư. Các công ty, doanh nghiệp sau khi phát hành cổ phiếu lần đầu sẽ có được nguồn vốn khổng lồ để mở rộng hoạt động kinh doanh. Nhà đầu tư cũng sẽ gia tăng được lợi nhuận của mình. Dưới đây, chúng ta hãy cùng xem các cách tốt nhất để mua được cổ phiếu IPO là gì nhé.
6.1. Nghiên cứu một cách khách quan
 |
| Để mua được cổ phiếu IPO với giá tốt thì bạn cần phải có cái nhìn khách quan |
Bạn cần tìm hiểu, nghiên cứu về ngành mà doanh nghiệp đó đang kinh doanh, các đối thủ cạnh tranh, tình hình tài chính. Bên cạnh đó, bạn cũng cần xem xét các thông cáo báo chí để có cái nhìn tổng thể về công ty.
6.2. Chọn những công ty và doanh nghiệp tư vấn chất lượng
Hiện có rất nhiều doanh nghiệp muốn lên sàn chứng khoán chỉ vì tiền, hoặc bị rơi vào tình cảnh đường cùng. Vậy nên sẽ họ sẽ thường tự tung hô hoặc thuê các đơn vị khác đánh bóng thương hiệu của mình bằng những con số ảo.
Các đơn bị môi giới chứng khoán đôi khi chỉ vì bị ép doanh số mà sẵn sàng “chém gió” với những nhà đầu tư, không nghĩ đến hậu quả. Vậy nên khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu IPO, bạn cần chọn các công ty chứng khoán uy tín và có sản phẩm rõ ràng thì sẽ ít khi bị thao túng hơn, thông tin cũng minh bạch hơn.
6.3. Nghiên cứu kỹ bản cáo bạch
 |
| Nghiên cứu cáo bạch là điều bạn phải làm nếu muốn mua cố phiếu IPO tốt |
Bạn cũng nên lưu ý rằng khi đọc bản cáo bạch, bạn cần chú ý tới phần mục đích sử dụng số tiền huy động trong IPO là gì? Nếu bản cáo bạch cho biết số tiền được huy động dùng để đem đi trả nợ thì bạn cần phải cẩn trọng quyết định nên đầu tư hay không
6.4. Cố gắng kiên nhẫn chờ đợi
Khi tìm hiểu IPO là gì, chắc bạn cũng sẽ để ý đến chi tiết lãnh đạo của doanh nghiệp có thể thông qua hình thức IPO để bán tháo cổ phiếu để chốt lời khiến cho nhà đầu tư. Điều này khiến cho những nhà đầu từ bị thiệt hại rất nhiều.
Vì vậy, khi quyết định đầu tư, nhà đầu tư cần yêu cầu ban lãnh đạo của doanh nghiệp ký các cam kết không bán cổ phiếu trong thời hạn nhất định ( có thể là sau nửa vòng đời dự án). Nếu lãnh đạo vẫn tiếp tục nắm giữ cổ phiếu thì bạn có thể mua thêm nếu muốn đầu tư tiếp.
6.5. Cẩn trọng được đặt lên hàng đầu
 |
| Trong đầu tư, cẩn trọng phải được đặt lên hàng đầu |
Trên đây là những thông tin Tuổi trẻ và Sắc đẹp muốn gửi đến bạn để trả lời cho câu hỏi IPO là gì. Hy vọng rằng, qua bài viết này bạn sẽ hiểu hơn về các loại cổ phiếu cũng như các hoạt động trên sàn chứng khoán. Từ đó có các quyết định đầu tư sáng suốt hơn.
